55°12′12″ şm. e. 48°30′29″ ş. u.HGYO

Apas rayonu

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Apas rayonu
Bayraq[d] Gerb
Bayraq[d] Gerb

55°12′12″ şm. e. 48°30′29″ ş. u.HGYO

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 10 avqust 1930
Sahəsi
  • 1.047,5 km²
Hündürlük
 62 m
Əhalisi
Əhalisi
  • 19.093 nəf. (2021)[1]
Rəsmi sayt
Apas rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Apas rayonu (tatar. Apas rayonı, Апа́с районы́) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın cənub-şərqində yerləşir. İnzibati mərkəzi şəhər tipli qəsəbə olan Apasdır.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Respublikanın cənub-qərbində yerləşir. Bua, Təteş, Kama Tamaqı, Yuxarı Oslan, Kaybiç rayonları və Çuvaşıstan (Yalçikski rayonu) ilə həmsərhəddir.

Relyefi təpəli düzənliklərdən ibarətdir.

Ən böyük çay Sviyadır. Rayonun ərazisi tamamilə onun hövzəsinə aiddir. Digər böyük çayları (ümumi uzunluğu 30 km-dən çox): Bula, Ulema, Suxaya Ulema, Biya, Çeremşan, İmelli.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonun ərazisi 1921-ci ilə qədər Tetyuş qəzasına, 1920-1927-ci illərdə Tetyuş kantonuna, 1927-1930-cu illərdə Bua kantonuna aid idi.

Rayon 10 avqust 1930-cu ildə təsis edilmişdir. 1 fevral 1963-cü ildə ərazinin Bua və Tetyuş rayonlarına verilməsi ilə ləğv edilir və 4 mart 1964-cü ildə bərpa edilir. 19 aprel 1991-ci ildə Kaybiç rayonundan ayrılır.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Apas q.) rayon əhalisinin 27,56 % yaşayır.

KİV

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda 1932-ci ildən bəri regional qəzet olan «Yoldız» - Ulduz qəzeti buraxılır. Qəzet tatar və rus dillərində nəşr olunur.

Rayonda 2008-ci ildən etibarən Apas Heberlere televiziya şirkəti fəaliyyət göstərir[2].

İnzibati ərazi bölgüsü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Apas rayonu ərazisinə 1 şəhər və 21 kənd inzibati vahidliyi daxildir. Yaşayış məntəqələtinin sayı 73-dür.

Tanınmış şəxsləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sadiq Axtyamov - Tatar ictimai-siyasi xadimi.

Dmitri Qorbunov - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

Asqat Qalimzyanov - xeyriyyəçi.

Salavat Kərimov - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

Andrey Koşkin - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

Mixail Kuzmin - Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.

Fəxri Nəsrəddinov - müğənni. Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist respublikasının əməkdar artisti. Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının xalq artisti. Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası xalq artisti. Q. Tukaya adına Tatarıstan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı.

Yarulla Natsibullin - Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası ədliyyə naziri (1950–57).

Vladimir Sadovnikov - iki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı.

Rəhman İlyas (1908-1943) - tatar yazıçısı və dramaturqu.

Faqim Fasxutdinov (1944-2015) - tatar rəssamı və heykəltaraş.

Qali Xuji (1912-1966) - Tatar şairi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
  2. ↑ "Апастово: следы каменного века, села Казанского ханства и хозяева из «Ак Барс Холдинга»". Интернет газета «Реальное время» (15.10.2017). 2022-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-06-08.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Apas_rayonu&oldid=7163030"